Dù gặp phải những biến động do hậu quả của đại dịch Covid-19, ngành đóng tàu của Việt Nam đã thể hiện sự tăng trưởng ấn tượng. Trong tương lai, lĩnh vực này sẽ chứng kiến một loạt các cơ hội đầu tư cùng với những thách thức khó nhằn đòi hỏi các chiến lược phát triển hợp lý. Trong bối cảnh các doanh nghiệp nước ngoài đang quan tâm đến lĩnh vực này, để tránh các mất mát không cần thiết, các doanh nghiệp cần phải trang bị thông tin đầy đủ. Dưới đây là cái nhìn toàn diện về những cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp nước ngoài muốn đầu tư vào lĩnh vực đóng tàu Việt Nam.
Cơ hội cho Các Doanh Nghiệp Quốc Tế
Sự Tăng Trưởng Trong Lĩnh Vực Đóng Tàu Việt Nam
Những dự báo từ Báo Cáo Nghiên Cứu Ngành Công Nghiệp Đóng Tàu Việt Nam 2023-2032 vẽ ra viễn cảnh vô cùng thuyết phục. Ngành đóng tàu tại Việt Nam đang chuẩn bị đạt tỷ suất tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 6% từ 2023 đến 2032.
Lĩnh vực đóng tàu Việt Nam đã được đầu tư đáng kể từ năm 2002, thúc đẩy sự xuất hiện của khoảng 120 xưởng đóng tàu biển hoạt động. Chỉ trong một thập kỷ qua, đã có một bước nhảy đáng kể với mức tăng trưởng gấp 10 lần của sản lượng hàng năm.
Sức Mạnh Của Sự Hợp Tác Toàn Cầu
Sức mạnh đóng tàu của Việt Nam kéo dài đến sự hợp tác quốc tế, một bước đi chiến lược để nâng cao sự mạnh mẽ và tính cạnh tranh của nó trên sân khấu toàn cầu. Một ví dụ đáng chú ý là việc chuyển giao công nghệ từ Nhật Bản vào Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng tàu quân sự.
Sự tham gia vào Diễn Đàn Hàng Hải ASEAN nâng cao tinh thần hợp tác này, cho phép các nhà đóng tàu trong khu vực, bao gồm cả Việt Nam, làm giàu khả năng, trao đổi kiến thức và mài giũa sự cạnh tranh của họ trên sân khấu toàn cầu.
Lợi Thế Về Vị Trí Địa Lý
Việt Nam tự hào có một bờ biển dài bên bờ Biển Đông và Vịnh Thái Lan, tạo điểm ưu thế chiến lược. Quốc gia này cũng tỏ ra là nơi có số lượng cảng quốc tế thứ hai cao nhất trong khuôn khổ ASEAN.
Sự sắp xếp vị trí bờ biển thuận lợi này kết hợp với những trung tâm khả năng vận chuyển hàng hóa đáng kể – Hải Phòng, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh, cả ba đều là những cảng container hàng đầu ở châu Á. Cảng Container Quốc tế Hải Phòng (HICT) đón tiếp các tàu container lớn, đáng kể là việc tối ưu hóa việc vận chuyển container đến miền Bắc Việt Nam và thậm chí Trung Quốc láng giềng. Cảng Đà Nẵng đóng vai trò quan trọng trong giao thương, kết nối Việt Nam với Myanmar, Thái Lan và Lào một cách thuận lợi.
Những Thách Thức Đối Mặt Ngành Công Nghiệp
Triển Vọng Xuất Khẩu Trầm Lặng
Triển vọng suy thoái trong xuất khẩu đặt nền tảng cho nhu cầu đóng tàu mới. Báo cáo của Cục Thống kê Tổng hợp cho thấy sự suy giảm 12,1% trong doanh thu xuất khẩu của Việt Nam trong nửa đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm trước, do tăng lạm phát và suy giảm nhu cầu của người tiêu dùng. Chuyên gia dự đoán xu hướng này sẽ tiếp tục, với tác động tiềm tàng tiêu cực đối với nhu cầu về tàu mới.
Sự Thiếu Hụt Nguồn Lao Động Chất Lượng
Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt người thợ đóng tàu tài năng. Đáng chú ý, việc tuyển sinh vào bộ môn đóng tàu tại Trường Đại học Hàng hải Việt Nam (VMU) đã trải qua một cuộc hồi quay xuống cả về số lượng và chất lượng. Thống kê tiết lộ một sự tương phản đáng kể – từ 395 sinh viên vào năm 2008 xuống còn 13 nhập học bộ môn đóng tàu vào năm 2019. Đồng thời, nhu cầu về kỹ sư đóng tàu trong các doanh nghiệp trong nước và quốc tế đã tăng mạnh, với một trung bình hàng năm khoảng 100 kỹ sư.
Hạn chế Về Cơ Sở Hạ Tầng
Vào đầu năm 2022, Việt Nam có 68 cơ sở đóng tàu và sửa chữa tàu mới cùng với 97 xưởng đóng tàu có trọng lượng vượt quá 1.000 DWT. Trớ trêu thay, khả năng sửa chữa của toàn ngành chỉ đáp ứng được từ 42 đến 46% nhu cầu của hạm đội quốc gia. Sự thiếu hụt này có thể được quy cho việc thiếu tự động hóa và sự không liên thông của thiết bị kỹ thuật được sử dụng trong việc xây dựng tàu mới, như được nhấn mạnh bởi Tạp chí Công nghiệp và Thương mại.
Kết Luận
Nói tóm lại, những nhà đầu tư nước ngoài thấy hứng thú với lĩnh vực đóng tàu của Việt Nam đang được trình diễn một cảnh quan hứa hẹn. Tuy nhiên, cuộc hành trình đòi hỏi sự điều hướng tỉ mỉ qua các thách thức. Nền kinh tế đang nở rộ của Việt Nam kết hợp với vị trí chiến lược của nó tạo nên một môi trường đầu tư thuận lợi. Tuy nhiên, nhà đầu tư tài năng phải hiểu rõ bề mặt cạnh tranh, phân bổ nguồn lực cho sự tiến bộ công nghệ và đối mặt với những thách thức tiềm tàng của việc tuyển dụng một lực lượng lao động tay nghề.
